Ai cũng hiểu được rằng di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác. Sau khi người để lại di chúc chết thì mới có hiệu lực. Nhưng không phải ai cũng hiểu di chúc hợp pháp là gì. Đối với di chúc miệng phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày lập di chúc và được người làm chứng xác nhận bằng chữ ký hoặc điểm chỉ. Cụ thể hơn, bạn đọc xem nội dung dưới đây để trả lời câu hỏi “Di chúc miệng có cần công chứng hay không?”
Bao nhiêu tuổi được lập di chúc?
Căn cứ Điều 625 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về người lập di chúc như sau:
Người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.
Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Theo quy định này thì có thể hiểu rằng người từ đủ 15 tuổi trở lên thì đã có thể lập di chúc theo quy định của pháp luật.
Có thể lập di chúc bằng miệng không?
Căn cứ Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 về di chúc miệng như sau:
1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Di chúc miệng có cần công chứng hay không?
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Theo quy định pháp luật về thừa kế hiện nay thì người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc. Như vậy, về nguyên tắc thì việc công chứng hoặc chứng thực di chúc là không bắt buộc. Tuy nhiên, người lập di chúc cần lưu ý một số trường hợp đặc biệt để bảo đảm tính hợp pháp của di chúc.
Di chúc được xem là hợp pháp khi đảm bảo các điều kiện quy định tại Điều 630 Bộ Luật Dân sự 2015 như sau:
Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
- Người lập di chúc không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội;
- Hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định các trường hợp bắt buộc công chứng, chứng thực di chúc để đảm bảo tính hợp pháp bao gồm: - Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.;
- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Đối với một số trường hợp đặc biệt sau thì theo quy định tại Điều 638 Bộ Luật Dân sự 2015, di chúc bằng văn bản không cần công chứng, chứng thực mà vẫn có giá trị như di chúc được công chứng hoặc chứng thực:
- Di chúc của quân nhân tại ngũ có xác nhận của thủ trưởng đơn vị từ cấp đại đội trở lên, nếu quân nhân không thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực.
- Di chúc của người đang đi trên tàu biển, máy bay có xác nhận của người chỉ huy phương tiện đó.
- Di chúc của người đang điều trị tại bệnh viện, cơ sở chữa bệnh, điều dưỡng khác có xác nhận của người phụ trách bệnh viện, cơ sở đó.
- Di chúc của người đang làm công việc khảo sát, thăm dò, nghiên cứu ở vùng rừng núi, hải đảo có xác nhận của người phụ trách đơn vị.
- Di chúc của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài có chứng nhận của cơ quan lãnh sự, đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước đó.
- Di chúc của người đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành hình phạt tù, người đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh có xác nhận của người phụ trách cơ sở đó.
Cách chia thừa kế theo di chúc miệng
Theo Khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
Người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất 02 người làm chứng;
Ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Theo thông tin bạn cung cấp, có 2 trường hợp như sau:
TH1: Di chúc miệng hợp pháp
Ngay sau khi ông di chúc miệng, người làm chứng đã ghi chép lại lời ông và tiến hành chứng thực chữ ký theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo các điều kiện để di chúc miệng hợp pháp. Trường hợp này sẽ tiến hành chia di sản thừa kế theo nội dung di chúc của ông.
TH2: Di chúc miệng không hợp pháp
Di chúc miệng không hợp pháp nếu người làm chứng không tiến hành ghi chép lại lời ông hoặc có ghi chép lại nhưng không được chứng thực chữ ký hoặc đi chứng thực chữ ký quá thời hạn.
Do đó trường hợp này sẽ tiến hành chia thừa kế theo pháp luật. Và việc các bác bạn không đồng ý bố bạn nhận căn nhà là có căn cú.
Di sản thừa kế của ông để lại sẽ được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông bao gồm: bà (vợ ông), cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của ông.
Thủ tục công chứng di chúc miệng
Theo quy định nêu trên, trong thời hạn 5 ngày làm việc Di chúc miệng phải được công chứng, chứng thực tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Cách thức thực hiện thủ tục công chứng Di chúc: Người hưởng thừa kế nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng, không được ủy quyền cho người khác.
Hồ sơ công chứng Di chúc miệng
- Mẫu phiếu yêu công chứng hợp đồng, giao dịch (Mấu số 01/PYC);
- Dự thao di chúc (Bản di chúc miệng cảu người quá cố);
- Bản sao các giấy tờ tùy thân (Gồm giấy tờ của người Di chúc miệng, người thừa kế, người làm chứng)
- Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng, hoặc giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản phải đăng ký quyền sử dụng, quyền sở hữu trong trường hợp Di chúc có liên quan đến tài sản đó.
- Bản sao các loại giấy liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định phải có. Bản sao là bản chụp, bản in, bản đánh máy hoặc bản đánh máy vi tính nhưng phải có nội dung đầy đủ, chính xác như bản chính và không phải có chứng thực. Đồng thời phải mang theo bản chính để xuất trình đối chiếu.
Thời hạn giải quyết
Tính từ thời điểm nộp hồ sơ, không quá 2 ngày làm việc, đối với giao dịch công chứng phức tạp thì thời hạn công chứng có thể lâu hơn nhưng tôi đa không quá 10 ngày làm việc.
Mời bạn xem thêm:
- Nguyên tắc giao kết hợp đồng thương mại
- Mẫu giấy ủy quyền nhận bằng tốt nghiệp mới năm 2022
- Mức xử phạt hành vi mua dâm là bao nhiêu?
Thông tin liên hệ
Trên đây là những vấn đề liên quan đến “Di chúc miệng có cần công chứng hay không?”. Luật sư Vĩnh Phúc tự hào sẽ là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề cho khách hàng liên quan đến tư vấn pháp lý, thủ tục giấy tờ liên quan đến dịch vụ làm giấy phép bay flycam… Nếu quý khách hàng còn phân vân, hãy đặt câu hỏi cho Luật sư Vĩnh Phúc.
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ Khoản 2 Điều 638 Bộ luật dân sự 2015 quy định di chúc bằng văn bản có giá trị như di chúc được công chứng hoặc chứng thực:
Di chúc của người đang đi trên tàu biển, máy bay có xác nhận của người chỉ huy phương tiện đó.
Di chúc đó vẫn có giá trị như công chứng, chứng thực nếu có xác nhận của người chỉ huy phương tiện là máy bay đó.
Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 quy định về di chúc miệng như sau:
1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
Căn cứ Khoản 2 Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:
1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.